Τις τελευταίες δεκαετίες σίγουρα έχουμε κάνει κάποια πράγματα καλά. Το προσδόκιμο επιβίωσης έχει ανέβει πολύ, τα παιδιά μας είναι πιο υγιή και δυνατά πάρα ποτέ (αν εξαιρέσουμε την παχυσαρκία στην Ελλάδα) και η παιδική θνησιμότητα έχει γίνει ελάχιστη. Ωστόσο καινούρια ερωτήματα ανακυπτουν με την βιομηχανική επεξεργασία των τροφών. Νέα πρόσθετα μπαίνουν στις τροφές, χρώματα γεύσεις και μυρωδιές τόσο μέσα σε αυτές, όσο και στις συσκευασίες τους. Τις τελευταίες δεκαετίες σχεδόν δέκα χιλιάδες χημικές ουσίες επιτρέπεται να προστίθενται στις τροφές ή στις συσκευασίες τους.
Έτσι η Αμερικανική παιδιατρική Ακαδημία (AAP) δημοσίευσε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Pediatrics την επίσημη πολιτική της όσον αφορά αυτές τις ουσίες συνοδευόμενη από μια τεχνική έκθεση με τον προβληματισμό της σχετικά με αυτές.
Ο Dr Leonardo Trasande πρόεδρος της επιτροπής της AAP που μελετάει το θέμα ισχυρίζεται πως πολλά πρόσθετα τροφίμων δεν έχουν ελεγχθεί καθόλου ή έχουν ελεγχθεί με παλιές αντιλήψεις για το τι είναι ασφαλές και τι όχι. Πιθανώς, μερικά να επηρεάζουν το ενδοκρινικο σύστημα των παιδιών ή ακόμα και την ανάπτυξη του εγκεφάλου τους, μας λέει . Τονίζει μάλιστα πως ο χαρακτηρισμός τους ως ασφαλή είναι απαρχαιωμένος καθώς νέα δεδομένα εισάγονται συνεχώς.
Στην τεχνική αναφορά της AAP υπάρχουν ανησυχίες από τα πρόσθετα των τροφών για ενδοκρινικές διαταραχές, παχυσαρκία, ανοσοκαταστολή, καρδιοτοξικοτητα, μειωμένο βάρος γέννησης και άλλα.
Έτσι οι επιστήμονες κρουουν τον κώδωνα του κινδύνου κυρίως για τις παρακάτω έξι κατηγορίες προσθέτων με βάση τα νέα δεδομένα.
-Διφσφαινόλες : χρησιμοποιούνται σε πλαστικά κουτιά τροφών καθώς και κουτιά αναψυκτικών και φαίνεται να είναι υπεύθυνες για ενδοκρινικές και νευροαναπτυξιακες διαταραχές, αλλαγή του χρόνου ηβης, μειωμένη γονιμότητα καθώς και νευρολογικές και ανοσολογικες διαταραχές.
-Φθαλικες ενώσεις: είναι στοιχεία των πλαστικών μεμβρανών και πλαστικών σωληνοειδων συσκευασιών τροφίμων και έχουν ενοχοποιηθει για ενδοκρινικες δυσλειτουργιες και παχυσαρκία. Επίσης υπάρχει ισχυρή βιβλιογραφία που δείχνει επίδραση στην σεξουαλικη ανδρική ανάπτυξη, επιρροή στην δράση της ινσουλίνης και αυξημένες καρδιοαγγειακες νόσους.
-Υπερφθοροαλκύλια(PFCs):Αυτά τα χημικά χρησιμοποιούνται εκτενώς στην κατασκευή λαδοχαρτου και χαρτονένιων κιβωτίων. Ενοχοποιουνται μεταξύ άλλων για ανοσοκαταστολή, παχυσαρκία, νευροαναπτυξιακες διαταραχές, θυρεοειδικες διαταραχές.
- Υπερχλωρικό:προστίθεται πολύ συχνά σε πλαστικές συσκευασίες για να ελέγχει τον στατικό ηλεκτρισμό. Μεταξύ άλλων φαίνεται πως ευθύνεται για συγγενή υποθυρεοειδισμο. Μεγάλη προσοχή συστήνεται στην έκθεση των εγγυων σε αυτό.
-Νιτρικά και νιτρώδη : Αυτά προστίθενται απευθειας στις τροφές ως συντηρητικα και ενισχυτικά χρώματος σε επεξεργασμενα κρέατα, ψάρια αλλαντικά, τυριά. Υπάρχει ανησυχία για τον συσχετισμό τους με θυρεοειδικη δυσλειτουργια, καρκίνους του νευρικού και του γαστρεντερικου και μεθαιμοσφαιριναιμία. Έχουν ήδη ταξινομηθεί ως "πιθανώς καρκινογόνα.
-Τεχνητές τροφικες χρωστικές : Συχνά προστίθενται σε παιδικές τροφές ή χυμούς και σε κάποιες μελέτες έχουν ενοχοποιηθει για σύνδρομο υπερκινητικοτητας και ελλειματικης προσοχής. Οι συγγραφείς ισχυρίζονται πως αυτές οι ουσίες χρειάζονται προσεκτική επανεκτιμηση.
Για αυτό ως γενική οδηγία και έως ότου ξεκαθαριστεί το ζήτημα με τις ανωτέρω ενώσεις, αρχικά προτείνεται να προτιμώνται τα φρέσκα φρούτα, και λαχανικά καθώς και τα φρέσκα γεύματα και όχι τα αλλαντικά ή γενικά τα βαριά επεξεργασμενα τρόφιμα που περιέχονται σε πλαστικές συσκευασίες οι οποίες θερμαίνονται σε φούρνο μικροκυμάτων γιατί έτσι μπορεί να περάσουν βλαβερές ουσίες από την συσκευασία στην τροφή. Να αποφεύγετε να ζεσταίνετε γάλα ξένο ή μητρικό σε πλαστικά μπουκάλια. Τα παραπάνω, εκτός από τα παιδιά ισχύουν και για τις έγκυες. Επίσης προτείνεται να μην μπαίνουν τα πλαστικά σκεύη στο πλυντήριο πιάτων.
Οι γονείς επίσης καλό είναι να αποφεύγουν συγκεκριμένες πλαστικές συσκευασίες κοιτώντας στον πυθμένα αυτών και συγκεκριμένα πλαστικά με κωδικούς ανακύκλωσης 3 (φθαλικες ενώσεις ), 6 (στυρενια) και 7 (διφσφαινόλες).
Χρησιμοποιείτε εφόσον είναι δυνατό, γυάλινες ή ανοξείδωτες μεταλλικές συσκευασίες.
Και βέβαια η πολιτική ηγεσία αλλά και οι οργανισμοί ελέγχου τροφίμων και ποτών πρέπει σύντομα να προβούν σε μεγαλύτερες και εγκυρότερες έρευνες γύρω από τις ανωτέρω χημικές ουσίες και μέχρι τότε σε ρυθμιστικούς κανονισμούς.